Karczma Wawer, zamieniona obecnie na obiekt hotelowy pod nazwą Zajazd Napoleoński to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Wawra. To od tego miejsca ma pochodzić nazwa dzielnicy – początkowo Wawrem nazywano samą karczmę i znajdującą się tu kolonię, a wreszcie i całą dzielnicę.
Karczma zlokalizowana była w ważnym punkcie komunikacyjnym – było to skrzyżowanie szlaków z Lublina, Brześcia i Wilna. Mogła istnieć w tym miejscu już od połowy XIV wieku. Pierwsze wzmianki o karczmie z nazwą Wawer pochodzą z pierwszej połowy XVIII wieku. W 1720 roku Elżbieta Sieniawska zakupiła od Sobieskich Wilanów, a w kilka lat później od Urszuli z Bielińskich Czermińskiej także wsie Zastów, Las, Zbytki, część Pragi pod Warszawą, w tym także karczmę Wawer. Karczma zaznaczona jest na planie Perthessa z 1786 roku ukazującym województwo mazowieckie i powstałym na polecenie i koszt króla Stanisława Augusta. Nie jest on natomiast widoczna na planie Gillego z 1803 roku. Przypuszczać należy, iż została zniszczona w czasie działań wojennych armii Suworowa w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Ewentualną odbudowę karczmy Wawer należy datować na początek XIX wieku (1804-1806). Odbudowa charakteryzowała się modnym wtedy typem warszawskim polegającym na budowie dwóch równoległych budynków: głównego i gospodarczego (stajnia, wozownia), które to stykały się tylko narożnikami.
Legenda głosi, że w karczmie zatrzymał się w drodze na Moskwę francuski cesarz Napoleon Bonaparte – nie ma jednak potwierdzenia tego faktu w źrodłach historycznych. W czasie walk Powstania Listopadowego w 1831 roku przebywał tu ze swoim szatbem generał Szembek, a także wódz powstania generał Skrzynecki.
Spalona w casie bitew Powstania Listopadowego karczma została odbudowana przez Zarząd Dóbr Wilanowskich w 1834 r. Jej dzierżawcą w latach 1834-1848 był Franciszek Kurkowski, który powiększył budynek o dodatkowe pokoje gościnne. W latach 1848-1867 dzierżawcą był Teofil Pancer, który wybudował duży dom mieszkalny, postawił kuźnię, założył destylarnię wódek i położył nowy bruk przed budynkiem. Wokół zajazdu powstała niewielka kolonia, której mieszkańcy żyli z obsługi podróżnych i pracy w zajeździe.
W obiekci tym siedzibę miał również Zarząd Gminy Wawer, która została powołana do życia w 1866 roku i obejmująca swym zasięgiem osady i wsie: Wawer, Wygoda, Kawęczyn, Gocławek, Grochów, Kamionek, Saska Kępa, Gocław, Zastów, Kaczydół (dzisiejsze Międzylesie), Stara Miłosna i Żurawka.
Kolejnymi dzierżawcami zajazdu po 1867 r. była rodzina Morantowiczów i Walczaków. W konspiracji w czasach II wojny światowej funkcjonowało tutaj w warunkach okupacyjnych w listopadzie 1943 r. niewielkie muzeum prezentujące pamiątki z Powstania Listopadowego.
Działania wojenne w latach 1939-1945 spowodowały niewielkie uszkodzenia zabudowy, która to ulegała dalszemu niszczeniu w latach powojennych. W 1950 roku wykonano remont elewacji frontowej zajazdu. Stan techniczny budynku prowizorycznie zabezpieczono lokalizując w nim warsztat mechanizczny i odlewnię żeliwa prowadzoną przez A.Jakubowicza do 1963 roku. W roku 1976 Urząd Dzielnicy Praga Południe podjął decyzję o wykwaterowaniu mieszkańców zajazdu z uwagi na zagrożenie zawalenia się stropów. Budynek ulegał degradacji do 1980 roku. W roku 1977 wykonana została inwentaryzacja budowlana ruin. W 1980 roku dzielnica przekazała obiekty prywatnej osobie tj. p. Janowi Walczykowi, który w 1981 zlecił opracowanie projektu odbudowy i adaptacji zajadzu na restaurację i hotel. Rozbudowa obiektu trwała do 1984 roku. Obiekt funkcjonuje jako restauracja i hotel pod nazwą Zajazd Napoleoński do dnia dzisiejszego.
Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków od 1965 roku.
Galeria zdjęć:
Sorry, nothing found.